Với người nông dân thì vụ mùa bội thu là phần thưởng xứng đáng cho những nỗ lực cày bữa, gieo hạt, chăm sóc,… trước đó. Sau vụ mùa, người nông dân có thể làm một nghề tay trái nào đó để cải thiện, tăng thu nhập nhưng trong chính nhiệm vụ mà lơ là hoặc không tập trung cho công việc đồng án thì không nên.
Đối với người tu Phật cũng vậy, thành tựu Tam vô lậu học, Giới-Định-Tuệ là trong tâm của sự nghiệp tu tập giải thoát, vì thế ba môn học vô lậu này phải được ưu tiên hàng đầu Giới-Định-Tuệ là cốt tủy, xương sống của mọi pháp môn tu tập Phật giáo. Dù đạo Phật có vô lượng pháp môn nhưng nếu nhân danh tu tập theo Phật mà thiếu vắng hoặc trống rỗng về Giới-Định-Tuệ thì xem như đang ở bên ngoài Chánh pháp.
Mặc dù tình thần phương tiện cho phép người tu tuỳ duyên thực hành mọi việc lành để lợi ích cho chúng sanh nhưng phải xác định rõ ràng giữa cứu cánh và phương tiện.
Cứu cánh là giải thoát, tức thành tựu viên mãn về Tam vô lậu học Giới-Định-Tuệ.
Phương tiện đúng đắn của Phật giáo chính là thông qua phương tiện tu rèn ý chí, mài dũa nhân cách và làm hiểu lộ cứu cánh nội tâm thanh tịnh, trí tuệ sáng suốt từ bi tràn đầy.
Nếu vận dụng phương tiện trong quá trình tu học mà không đem đến “lợi mình, lợi người, lợi cả hai” lại còn tăng trưởng phiền não, ngã chấp, tham ái,… thì chắc chắn đó không phải là phương tiện thiện xảo.
Phật học Trí Diệu, CPL ngày 12.4.2023, Phật lịch 2566.
Hiền Siêu
viết tại Nguyên Thiều trung cấp Phật học.