Hạnh quét rác

Tác giả: Hiền Nguyên

Từ lúc nhỏ tôi đã từng nghe mọi người đọc ê a những câu thơ “Con vua thì phải làm vua, con sãi ở chùa thì quét lá đa”, lúc nhỏ chỉ nghe sơ qua cho vui tai chẳng hiểu nghĩa lý gì, nhưng càng lớn, càng chiêm nghiệm được câu nói này, vì thế cho nên hình ảnh người hành điệu (chú tiểu) quét rác trong sân chùa đã trở nên quá quen thuộc trong mắt của mọi người.

Đi tu, ở chùa thì phải quét rác. Đương nhiên rồi! Nhưng quét rác, việc tưởng chừng như quá tầm thường ấy, chúng ta lại phải học hỏi một cách tỉ mỉ, bài học quét rác dạy cho chúng ta vô vàn đạo lí và cả đức Thế Tôn cũng có dạy cho hàng đệ tử về bài học quét rác.

Trên đời này, đa phần thường suy nghĩ việc tu tập là phải đạt chứng những gì cao siêu và vi diệu như giữ giới, thiền định cho đến hiển bày trí tuệ, thần thông quảng đại, nhìn thấy được quá khứ và tương lai. Ít ai nghĩ rằng, quét nhà, quét vườn cũng là một pháp tu thông dụng – tu hạnh quét rác.

Càng ngạc nhiên hơn, người tu hạnh quét rác này lại thành tựu công đức lớn. Như vậy, trong pháp tu quét rác này ẩn chứa điều gì bí mật mà không phải bất cứ ai quét rác mỗi ngày cũng đều khám phá được. Đức Thế Tôn đã dạy về pháp tu “quét rác” như sau:

“Một thời đức Phật ở nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, vườn Cấp Cô Ðộc.

Bấy giờ Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:

– Phàm người quét đất thì có năm việc chẳng được công đức. Thế nào là năm? Ở đây, người quét đất chẳng biết ngược gió, chẳng biết thuận gió, lại chẳng gom nhóm, chẳng trừ phẩn, chỗ đất quét lại chẳng sạch sẽ. Ðó là, này Tỳ-kheo! Người quét đất có năm việc chẳng được công đức lớn.

– Lại nữa, này Tỳ-kheo! Người quét đất thành tựu năm công đức. Thế nào là năm? Ở đây, người quét đất biết lý thuận gió, ngược gió, cũng biết gom nhóm, cũng có thể trừ bỏ chẳng để dư sót, khiến đất hết sức sạch sẽ, tốt đẹp.

– Ðó là, Tỳ-kheo! Có năm việc này thành tựu công đức lớn. Thế nên, các Tỳ-kheo! Nên trừ năm việc trước, tu năm pháp sau. Như thế, các Tỳ-kheo, hãy học điều này.

Bấy giờ các Tỳ-kheo nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm”.

(Kinh Tăng nhất A-hàm, tập II, phẩm Ngũ vương, VNCPHVN ấn hành, 1998, tr.289).

Thực ra như vậy, ta quét rác được thành tựu công đức lớn tức là quét rác trong sự chánh niệm. Nhìn bên ngoài, quét rác là một công việc bình thường nhưng nếu biết tu thì đó chính là pháp môn thực tập niệm thân rất hữu hiệu. Nhờ chánh niệm nên người quét rác biết quét thuận với chiều gió. Không quét ngược gió nên rác đi theo ý của mình. Quét xong phần nào thì gom lại thành đống rồi hốt đi. Đặc biệt là nhờ có chú tâm nên không hề để sót. Quét xong thì mặt đất trở nên hết sức sạch sẽ.

Như vậy, quét rác không chỉ là quét ở ngoại cảnh mà còn là quét sạch những phiền não trong nội tâm của chúng ta. Người cũng quét rác mà thiếu chánh niệm thì là quét cho mau để nghỉ ngơi hay làm việc khác. Quét trong bực bội vì phải làm công việc quá tầm thường. Quét trong sự thất niệm như vậy thì chẳng những không sạch rác bên ngoài mà rác trong tâm lại sanh trưởng nhiều thêm, do đó mà “chẳng được công đức”.

Cần tảo già lam địa

Thời thời phước huệ sanh

Tuy vô tân khách chí

Diệc hữu thánh nhơn hành.

Tạm dịch:

Siêng năng quét sạch đất chùa

Để cho trí huệ bốn mùa phát sanh

Tuy ngày không có khách lành

Thánh nhơn thường đến kinh hành nơi đây.

Vì vậy nên ‘Cần tảo già-lam địa – Thời thời phước huệ sanh”, Chúng ta siêng năng quét dọn trong chánh niệm, thì phước đức sẽ tăng trưởng vô lượng. Tôn giả Bàn-đặc khi xưa chỉ niệm “chổi, quét” thôi mà chứng đắc Thánh quả, thành tựu giải thoát. Vậy cho nên không cần tìm đâu xa xôi để trở thành Thánh nhân, từ việc nhỏ nhất như quét rác, tất cả đều trở nên nhiệm mầu.

Phật học Trí Diệu, Chùa Phước Long, ngày 12/5/2020 – Phật lịch 2564
Hiền Nguyên.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *