Tư hoặc là những si mê về tình cảm. Do sự xúc đối giữa Căn – Trần mà phát sinh ái trước nặng nề, ‘hoặc này’ làm chướng ngại cho sự giải thoát của chúng sanh. Trong Tam giới Cửu địa gồm có 81 phẩm Tư Hoặc.
Tư Hoặc cũng còn gọi là Tu Hoặc, vì ‘hoặc này’ người tu phải đạt đến địa vị liễu trị mới dứt hết được. Dứt hết Tư Hoặc trong ba cõi thì xuất ly Tam giới.
81 PHẨM TƯ HOẶC TRONG TAM GIỚI:
* DỤC GIỚI TẠP CƯ: gồm có các Tư Hoặc sau đây: tham, sân, si, mạn, nghi
– Tham:
1. Thượng thượng phẩm: 2 lần thọ sinh
2. Thượng trung phẩm: 1 lần thọ sinh
3. Thượng hạ phẩm: 1 lần thọ sinh
– Sân:
4. Trung thượng phẩm: 1 lần thọ sinh
– Si:
5. Trung trung phẩm: 1 lần thọ sinh
6. Trung hạ phẩm: 1 lần thọ sinh
– Mạn:
7. Hạ thượng phẩm: 1 lần thọ sinh
8. Hạ trung phẩm: 1 lần thọ sinh
– Nghi:
9. Hạ hạ phẩm: 1 lần thọ sinh
Chín phẩm Tư Hoặc trong dục giới làm cho quả vị Tu Đà Hoàn còn phải 7 lần thọ sanh trong cõi dục.
* SẮC GIỚI: gồm có các Tư Hoặc sau đây: tham, si, mạn
– Tham:
1. Ly sanh hỷ lạc địa: gồm 9 phẩm
2. Định sanh hỷ lạc địa: gồm 9 phẩm
– Si:
3. Ly hỷ diệu lạc địa: gồm 9 phẩm
– Mạn:
4. Xả niệm thanh tịnh địa: gồm 9 phẩm
* VÔ SẮC GIỚI: gồm có các Tư Hoặc sau đây: tham, si, mạn
– Tham:
1. Không vô biên xứ địa: gồm 9 phẩm
2. Thức vô biên xứ địa: gồm 9 phẩm
– Si:
3. Vô sở hữu xứ địa: gồm 9 phẩm
– Mạn:
4. Phi tưởng phi phi tưởng xứ địa: gồm 9 phẩm
Bài kệ nói về Kiến Tư Hoặc trong Tam giới Cửu địa:
Khổ hạ cụ nhất thiết
Tập diệt các trừ tam
Đạo đế trừ nhị kiến
Thượng nhị bất hành sân.